Als je ziek bent, wil je niet teveel met de dood bezig zijn.
Gisteren zag ik bij Pauw een voorbeschouwing van over ‘Over mijn lijk’. Het programma over mensen die terminaal zijn. Ze hadden allen kanker. Van de vorige uitzendingen was iedereen dood, behalve 2 personen. Die zaten aan tafel. Jeroen Pauw vroeg hoe ze met hun komende dood omgingen. Ze zeiden allen, dat ze niet teveel met doodgaan bezig waren, maar met leven. Met genieten van de dag en wat ze nog kunnen doen. Een jongen wilde de prognose ook niet weten.
Ik had borstkanker en wist dat ik nog niet dood zou gaan. Niet terwijl ik onder behandeling zou zijn, tenminste. Het was niet uitgezaaid, niet verder dan in de lymfklier dan. Maar ja, na de behandeling hoe is het dan? Komt het terug? Zo ja, valt het dan te behandelen? Er werd mij verteld dat als het op een andere plek dan de borst terug zou komen dat het niet te genezen zou zijn. Mijn moeder zei dan:’Tegen die tijd hebben ze wel weer medicijnen gevonden dat dit wel kan.” Nee, mam, zo lang hoeft het niet te duren. Het kan binnen een jaar terug zijn en zo ver zijn ze nog niet.
En dit is het verschil: ik weet niet of het terug komt. De mensen van over mijn lijk hebben de zekerheid dat ze dood gaan. Dat geeft rust. Ik heb nog doodsangst, want ik weet het niet. Hun angst lijkt verdwenen. Wat moedig om er zo mee on te gaan. Om in het leven te staan en te kunnen genieten. Heel bijzonder. De kans op zon is niet lang meer, maar iedere dag is er zon mogelijk.
Omdat de dood mij enorm intrigeert en ik erg van praten houd, had ik in oktober een talkshow georganiseerd. Samen met Anne Marie Bogaarts, zij is uitvaardbegeleidster. Het thema was: De dood en het taboe. Is de dood bespreekbaar? Wij merkten dat het lastig was om daar de vinger op te leggen. Onze gasten hadden hun eigen ervaringen ermee. Soms was het zeker bespreekbaar, in het geval van de stervensbegeleidster en soms minder, zoals bij de werkgever die iemand met borstkanker ontsloeg.
Wat het in ieder geval deed: wij hebben het openlijk besproken. Er waren gasten, er was publiek en zij stelden ook vragen.
Het is een lastig onderwerp, de dood. Ook voor mij.
‘Hij komt, hij komt die goede oude Sint…’ dat weten we tenminste.
Van de dood weten we dat niet.
De talkshow is te zien: